1. Na kartce papieru (klasycznie)
To najczęstszy sposób: zapisujesz seed phrase na papierze i chowasz go w domu.
Plusy:
- szybkie i darmowe
- nie wymaga specjalnych narzędzi
Minusy:
- papier może się zniszczyć, spalić, zamoknąć, zblaknąć
- przypadkowo może trafić w niepowołane ręce
Wskazówka: Użyj dobrej jakości kartki i schowaj ją w zamkniętym miejscu (np. sejfie).
2. W formie cyfrowej (komputer, chmura, mail)
To najgorszy możliwy wybór. Nie zapisuj seed phrase w telefonie, na komputerze ani nie wysyłaj jej na maila. Dlaczego?
Minusy:
- może zostać przechwycona przez wirusa, hakerów lub wyciek z chmury
- nawet po usunięciu może pozostać ślad na dysku
Wyjątek: Można ją zapisać na pendrive bez dostępu do internetu, ale i tak tylko jako kopia zapasowa.
3. Grawer lub zapis na metalu
To jedna z najbezpieczniejszych metod. Wystarczy stalowa tabliczka i zestaw znaków (np. do wybijania liter).
Plusy:
- odporna na ogień, wodę, czas, upadki, rozdarcia
- może leżeć latami i nadal zachować czytelność
Minusy:
- wymaga trochę więcej przygotowania
- może być droższe niż kartka
Dla kogo: Dla osób, które traktują Bitcoina poważnie i chcą przechowywać go przez lata.
4. Podział na części
Niektórzy dzielą seed na 2 lub 3 części i chowają je w różnych miejscach.
Plusy:
- jeśli ktoś znajdzie tylko jedną część, nie odzyska Bitcoina
Minusy:
- musisz pamiętać, gdzie co jest
- utrata jednej części = koniec
5. Skrytka bankowa / sejf / miejsce fizyczne
Niezależnie od formy zapisu, najważniejsze jest miejsce, w którym to przechowujesz.
Dobre przykłady:
- sejf w domu
- skrytka bankowa
- metalowa kapsuła zakopana na posesji ;)
Nigdy nie przechowuj seeda "luzem" w szufladzie czy pod klawiaturą.
Podsumowanie
Seed phrase to jak klucz do fortecy. Forma jego zapisu musi być odporna na czas, ogień, wodę i ciekawskich. Papier jest OK na początek, ale jeśli myślisz o Bitcoinie poważnie, rozważ stal i bezpieczne miejsce. Nie licz na to, że "na pewno będziesz pamiętać" lub "nic się nie stanie".
W Bitcoinie masz pełną kontrolę. Ale musisz też być pełnoprawnym strażnikiem swojego seeda.